Angst, hoe ga jij als leidinggevende hiermee om?

Angst, hoe ga jij als leidinggevende hiermee om?

Angst met als grootste valkuil dat je als leidinggevende er niet toe doet en dat compenseert met macht. Dat is een vorm van onmacht en onmacht bevestigt dat je geen controle meer hebt. Angst dat ze over je heen lopen, angst dat ze jou niet serieus nemen, angst dat ze je passeren en angst dat ze jou afwijzen als capabele leidinggevende. Je eigen angst camoufleren met macht zodat jij niet meer bang voor hen hoeft te zijn, maar dat ze nu bang zijn voor jouw macht. Hoera, de angstcultuur krijgt vat op jouw organisatie en verlamt steeds meer jouw medewerkers.

De vorige blog ging over woede (lees ook de blog Woede, hoe ga jij hiermee om?) en met de emotie angst kan je weer leren groeien in jouw emotionele volwassenheid. Hiermee voorkom je een angstcultuur en een heel stroperige organisatie.

Angst is één van onze fundamenteelste en daarmee ook belangrijkste emotie. Die begint diep in ons brein, in het limbisch systeem (zie ook mijn blog Je kijkt met je limbische systeem, leer voor altijd anders kijken!). De spierspanning loopt op, de maag verkrampt en je hart gaat sneller kloppen. Acceptatie en waardering van anderen zijn zo belangrijk omdat jij er bij wilt horen. Je wilt waardevol zijn voor andere mensen en zeker als leidinggevende voor jouw medewerkers, wil jij er toe doen. Alles wat bijdraagt dat jij in aanzien stijgt, komt voort uit jouw oerinstinct om jouw sociale positie te versterken. De grootste angst voor de jager-verzamelaar was om zonder aanzien en zonder toegevoegde waarde te zijn. Daardoor te worden afgewezen door de groep, voelt ook vandaag nog als een fysieke pijn. Een eenzame jager-verzamelaar was indertijd ten dode opgeschreven en wat merk jij nu nog hiervan?

Dit zijn de belangrijkste angsten:

• Angst om beoordeeld te worden. Wat zullen mensen over je gaan zeggen? Dit hangt samen met de onderstaande angsten.
• Angst voor falen of afgaan. Dit heeft betrekking op het risico aanzien (prestige) te verliezen.
• Angst voor afwijzing. Dit heeft betrekking op het risico dat mensen niet meer met je verder willen en je dus sociale steun verliest of buiten de groep valt.
• Angst voor conflict. Dit heeft betrekking op het gevaar van schade aan relaties (zie angst voor afwijzing) en eventueel geweld.
• Angst niet te kunnen voldoen aan de verwachtingen van anderen. Deze angst hangt uiteraard samen met voorgaande vier angsten. Als je niet kunt voldoen aan verwachtingen kan dit leiden tot conflict, afwijzing of afgaan.
• Angst voor onzekerheid. Wanneer je niet weet wat de toekomst brengt, weet je ook niet wat de risico’s zijn. Het brein heeft de neiging hier een worstcasescenario van te maken: als je het niet weet zal het wel niet goed zijn. Dit kan alle voorgaande angsten voeden.
• Angst voor verlies van controle. Wanneer je geen greep meer hebt op wat er gebeurt, kun je ook niet doen wat belangrijk voor je is en ben je kwetsbaar voor gevaren.

Vergelijk het met een agressieve hond die tekeer gaat achter een hek. Je voelt de spanning, je voelt de angst. Dit valt niet te ontkennen, maar door het hek raak je niet in paniek. Sta jezelf toe om het te voelen. Het mag er zijn omdat het er al is. Accepteer het gevoel en leer te bouwen aan en te vertrouwen op een degelijk hek dat je beschermt.

Accepteren is gelijk de eerste stap naar emotionele volwassenheid en de tweede stap is rationeel achterhalen voor welk risico jouw angst je wilt waarschuwen. Je analyseert het risico dat je loopt en je minimaliseert het. Je bouwt aan een ‘hekwerk’. Dat is de kunst van het denken in oplossingen in plaats van het denken in problemen. Het verschil tussen je laten leiden door jouw angsten en jouw angsten als belangrijke leermeester te zien.

Wat je vooral in de weg kan staan, is jouw ego. Je negeert jouw angsten, drukt ze weg en met een flair van arrogantie en doorspekt met een flinke dosis narcisme ontken je alle gevaar. Jij vindt jezelf geweldig en onoverwinnelijk en laat zien dat je niet bang bent. Hoezo slipgevaar? Met vol gas vlieg jij uit de bocht. Dat gebeurt als je alle waarschuwingsborden van jouw angsten negeert met als resultaat: Niemand die jou nog serieus neemt, ze lopen gewoon over je heen, ze passeren je links en rechts met als eindconclusie: niet capabel als leidinggevende.

Verklaringen waarschuwingsborden voor de volgende angsten:

• Angst van over je heen lopen: investeer in wat jouw medewerkers belangrijk vinden.
• Angst van niet serieus nemen: Geef aandacht en luister oprecht naar jouw medewerkers.
• Angst van te worden gepasseerd: Verhoog jouw aantrekkingskracht met wijsheid.
• Angst van niet capabele leidinggevende zijn: durf fouten te maken door jezelf te blijven uitdagen om er van te leren waardoor je jezelf blijft ontwikkelen.

Zo leer je vertrouwen op de relaties met jouw medewerkers. Investeren in relaties is bouwen aan een veilig hekwerk. Bouwen aan een machtspositie is een muur om je heen bouwen. Je ziet alles door een hekwerk, maar niets door een muur.

Meer plezier in leidinggeven! 

Worstel jij met emoties en wil je een stap zetten naar emotionele volwassenheid. Of heb je last van angst of ken jij iemand die er last van heeft? Stel jouw vraag en jij ontvangt een antwoord persoonlijk van mij. Kijk ook de video waarin ik jouw gids ben naar emotionele volwassenheid.