Gedragspatronen veranderen

Gedragspatronen veranderen

Gedragspatronen veranderen, je kunt er eindeloos veel over lezen en weten, maar dan ben je er nog niet. Heb jij moeite met jouw gedrag te veranderen?

Opvallend hoeveel academici die ik begeleidde hun voorhoofd frontsten bij het verkennen van hun gedrag. Intelligente mensen met zoveel capaciteiten die hun gedrag als iets ongrijpbaars ervoeren. Die niet bezig waren met hun gedrag. Zodra die bewustwording plaatsvond vielen ze in een nieuwe verbazing. Ze zijn niet hun gedrag. Natuurlijk ben jij niet jouw gedrag. Als jouw gedrag verandert, wordt je niet een ander mens. Stel je doet voortaan eerst jouw rechter schoen aan nadat je altijd eerst jouw linker schoen hebt aangedaan. Je verandert hiermee jouw gedrag, maar blijft dezelfde persoon.

Waar komt toch de houding vandaan: “Zo ben ik niet en dit doe ik niet?” of “Ik hoef niet te veranderen, want ik ben goed genoeg!” 2 tot 4 procent van jouw gedrag zegt iets over wie je bent. Dus? Wat houd je werkelijk tegen om jouw gedragspatronen te veranderen? Probeer zelf eens om te wisselen van schoen die je als eerste aantrekt. Hoelang houd je dit vol en hoe vaak vergeet je het? Ervaar het zelf maar hoe hardnekkig het is om ingesleten gedragspatronen te veranderen. Niemand lukt dit feilloos week in, week uit, elke dag, om dit ‘anders’ te doen!

Jouw brein houdt vast aan gedrag als het een keer succesvol was. Je redt iemand door in het water te springen en hem naar de kant te brengen. Dit betekent niet dat je vanaf nu elke keer iemand in het water gaat gooien om hem te redden. Dan werkt het tegen jou en is het ongewenst gedrag. Toch zie je regelmatig deze vorm van ongewenst gedrag waarbij jij een probleem veroorzaakt (iemand in het water gooit) om je zelf te laten zien hoe goed jij kunt ‘redden’ (problemen oplossen). De pyromaan die werkt bij de brandweer. Herken dit paradoxaal gedrag in jezelf en in anderen. De uitdaging is om er achter te komen welke beperkende overtuiging verscholen gaat achter dit paradoxaal gedrag.

Een paar voorbeelden:

• Mopperen => de ander luistert nu écht naar mij (overtuiging) => de ander gaat je steeds meer mijden (resultaat).
• Geen verantwoordelijkheid nemen => de ander gaat mij nu helpen (overtuiging) => de ander maakt jou steeds meer verwijten (resultaat).
• Schreeuwen => de ander houdt rekening met mij (overtuiging) => de ander gaat je steeds meer minachten (resultaat).

Op het moment dat ongewenst gedrag ‘pijn’ veroorzaakt, ontstaat de motivatie om gewenst gedrag te ontwikkelen. Enthousiast begint men te stoppen met het ongewenste gedrag en is men blij met de resultaten op korte termijn. Helaas, vervalt men later weer makkelijk terug in het oude gedrag als het enthousiasme is verdwenen. Daarom, een goed begin is het halve werk!

Benader gedragspatronen als systemen die zich zelf in stand houden. Systemen die zich vanzelf in stand houden kosten weinig energie. Benader gedragspatronen als gedrag dat ontstaat als het succes oplevert. Zie je het als falen of slagen dan is het veranderen van jouw gedrag gedoemd te falen. Ontdek welke belangrijke waarde je kunt koppelen aan jouw gewenste gedrag en leer van elke ‘mislukking’.

• Stap 1 Wees bewust wat je doet (welke overtuiging zit hierachter en wat zijn de feitelijke resultaten van dit gedrag).
• Stap 2 Bedenk een alternatief gewenst gedrag (met welk gedrag haal ik aantoonbaar effectievere resultaten?).
• Stap 3 Beloon dit leren van gewenst gedrag.

Gedragspatronen volgen altijd deze volgorde:

Er is een aanleiding (prikkel) die veroorzaakt een routinegedrag en het resultaat levert een beloning op.

Oefening voor het veranderen van een eenvoudig gedragspatroon:

• Stap 1: Kies een concreet moment als prikkel (aanleiding): bijvoorbeeld elke ochtend om 07.15 uur doe ik eerst de linker schoen aan (indien je voorheen eerst de rechter schoen aantrok).
• Stap 2: Voor het gewenste gedrag bewust uit door bewust na te denken welke schoen je eerst aan moet trekken.
• Stap 3: Beloon het andersom aantrekken van de schoenen met iets lekkers of iets leuks (iets wat voor het brein een echte beloning is, dus geen schouderklopje of high five en ook geen nieuwe Porsche of wereldreis. Een lekker nootje of blokje chocolade is al voldoende).

Meer plezier in leidinggeven!

Wil jij feedback op jouw gedragspatronen als leidinggevende? Vul jouw gegevens hieronder in en je weet vliegensvlug waar jij staat in jouw ontwikkeling als leidinggevende.