Kritiek geven, werkt niet!

Kritiek geven, werkt niet!

Wat vind je makkelijker kritiek geven of ontvangen? Wil je met kritiek leren omgaan of wil je een andere manier ontdekken die veel beter werkt? Wat levert kritiek geven op? Laten we eerst eens kijken wat er gebeurt tijdens kritiek geven en ontvangen.

“Je haalt te weinig resultaten”, “Laten we kijken naar wat niet goed gaat”, “Waarom doe je dit toch telkens weer? De één ervaart het weliswaar kwetsender dan de ander, maar we hebben allemaal een ego en jouw ego vindt kritiek ontvangen nu eenmaal niet prettig. Medewerkers aanspreken op hun gedrag, staat in de top drie van wat managers lastig vinden. Gek, hè!

Ze voelen terecht aan dat ze de confrontatie aangaan. Ondanks alle verbloemende taal en technieken, is men bezig met kritiek geven. Wat hun oerinstinct naadloos aanvoelt, is dat kritiek geven gevaar met zich meebrengt. Bij gevaar komt je limbisch systeem in actie en staan alle verdedigingsmechanismen op scherp.

Kritiek geven, werkt niet

De meest natuurlijke en primaire reactie van degene die de kritiek ontvangt, is zichzelf verdedigen. Als de emoties daarbij hoog oplopen, dan groeit de confrontatie tussen beiden. Of ze hebben ook wat ’trucjes’ geleerd om er ‘anders’ mee om te gaan en ze duwen hun emoties weg. De kans is groot dat later een dierbare partner van van al die opgekropte emoties mag genieten.

Degene die kritiek geeft is bang voor de confrontatie, tenzij hij wilt laten zien dat hij de ‘sterkste’ is. Degene die de kritiek ‘mag’ ontvangen, is bang om te worden afgewezen, tenzij dit zijn manier is om aandacht te krijgen. Kritiek geven levert altijd spanningen op en die bevorderen niet de sfeer en de relatie. Oerangsten die tegenwoordig voor heel wat opgekropte emoties zorgen, waarvan jouw partner niet blij wordt, want die krijgt meestal de volle laag.

Natuurlijk bestaat de kans dat de ander zich aanpast en met de kritiek aan de slag gaat. Zulke resultaten bereik je ook met autoritair gedrag met als ‘bijverdiensten’ angst en macht. Hoe zou je nu als autoriteit dezelfde resultaten kunnen bereiken zonder kritiek te geven met als ‘bijverdiensten’ respect en bewondering?

Het antwoord is: Door hem in zijn waardes te raken en in zijn waarde te laten. Hoe doe je dat?

Wees je op de eerste plaats bewust dat JIJ iets wilt veranderen in de ander. JIJ denkt te weten wat beter is en JIJ denkt te weten wat de oplossing is. Als JIJ dit wilt bepalen voor de ander, wat voor inbreng heeft die ander dan nog?

Begin dus met de inbreng van de ander. Nodig de ander hiervoor uit en ontvang hem open en hartelijk zodat zijn  limbisch systeem niet in actie hoeft te komen. Wat wil HIJ? Wat vindt HIJ belangrijk? Wat voor oplossingen heeft HIJ? De mooiste uitnodigende vraag voor de ander zijn ego is: “Wil je mij helpen met het volgende….Om het gesprek verder aan te jagen, ontvang je nog een paar stimulerende en uitnodigende vragen: “Wat vind jij daarin belangrijk? Wat verwacht je van mij? Wat heb je allemaal nodig om dit te realiseren? Hoe zorgen wij voor het beste resultaat!”

Alles wat aandacht krijgt, groeit. Wil jij gesprekken voeren waarin de ander gelijk denkt: “Ojee, wat nu weer?” Of wil jij gesprekken voeren waar de ander naar uitkijkt? Een gesprek waardoor de ander beter wordt en zich ook nog beter voelt. Mensen raken het meest gemotiveerd door mee te denken en te helpen in wat ze belangrijk vinden en waarin ze goed zijn. Zij leveren veel betere resultaten dan degenen die kritiek krijgen. Wat is het grootste resultaat van kritiek ontvangen? Zelf ook meer kritiek geven! Kritiek geven, werkt voor een autoritair persoon en minder voor een autoriteit!

Meer plezier in leidinggeven!

Vul hieronder in en ontvang gelijk de 10 belangrijkste ontwikkelpunten met feedback op je eigen leidinggeven.

Marcel Dassen

Marcel Dassen helpt directie en management om hun organisatie 'waarden gedreven' aan te sturen, de communicatie met hun personeel te verbeteren en helpt hen bij reorganisaties en overnames voor de juiste 'mindset' binnen hun organisatie.

5 comments so far

Frans CaptijnGeplaatst op3:25 am - apr 29, 2015

Beste Marcel, een mooi blog.

Vanuit mijn vorige ervaringen, uit zo´n dertig jaar leiding geven, herken ik wat je beschrijft. Eigenlijk drijft kritiek geven en ontvangen mensen in een hoek. Op zich vind ik dat je, zeker als degene die kritiek geeft, tenminste altijd een handreiking zou moeten doen voor een deur die nog open kan of juist open gaat.

In de wereld waarin ik mag vertoeven, het boeddhistische Thailand, is kritiek geven, zeker in het openbaar, een regelrechte beschadiging van mensen. Er staan zelfs, juridisch gezien, hier zware straffen op. Het past niet in de cultuur.

En toch zul je natuurlijk weldegelijk een organisatie moeten sturen. Allereerst speelt daarin in mijn beleving de voorbeeld functie een rol. Daarnaast enthousiasme en mensen uitnodigen om mee te gaan. Dat is regelmatig ook meer de feminiene dan de masculiene manier die ieder mens in zich heeft gebruiken. Gezegd wordt wel eens dat onder dwang alles vloeibaar wordt maar of het daarmee ook houdbaar blijft is bij mij altijd een vraag gebleven.

Mensen zet je in hun kracht als ze vanuit betrokkenheid en gedrevenheid kunnen zijn wie ze zijn en daarvoor waardering ontvangen (dat is meer dan geld). En eerlijk is eerlijk, uiteindelijk zijn er ook een keer grenzen omdat weldegelijk het groepsbelang en het belang van de organisatie voor ogen gehouden moet worden. En ook dan moet er een deur open kunnen worden gehouden.

En dan nog… Ook de manier van afscheid nemen kan heel anders dan dat er meestal gedacht wordt. Inmiddels hebben we hier al een aantal keren mensen vooruit kunnen helpen met ons programma “Ontslag of moet je iemand ontslaan? Maak het verschil, doe het in stijl.” Zonder spanning en voor minder geld kun je als blijvende visitekaartjes uit elkaar gaan.

En als een organisatie (en zijn het niet mensen die een organisatie vormen) gewoon lekker loopt dan zijn autoritaire personen en autoriteit niet nodig. Dan vorm je één gedreven team met tenminste één gezamenlijke taak.

Frans Captijn

    MarcelGeplaatst op7:11 pm - mei 7, 2015

    Wat heb je dit mooi en krachtig geformuleerd, Frans! In jouw reactie ervaar ik ook een vorm van samenwerking, waarin deze blog sterker wordt, door jouw aangereikte woorden. Het zijn woorden die elkaar versterken.

    Er rijzen vele vragen en er is veel steun nodig om een team tot een team te laten groeien. Alleen gaat sneller en met een team kom je verder. Een team vraagt ook om een team als aanpak en een leider die het team dient. Niet iemand die het zelf bedenkt en verwacht dat het team het uitvoert en bang is om de controle te verliezen. De angst dat het stuurloos wordt en waarin zijn ego aan het roer wil staan. Dat vraagt om vertrouwen in je mensen waarin je hen oprecht geeft wat ze nodig hebben.

Evert CuijpersGeplaatst op6:47 pm - apr 30, 2015

Ik wil niets uit het bovenstaande ontkennen doch ontkrachten. Maar maken alle analyses over wat we niet, wat wel en op welke wijze moeten doen het niet tot een grote klucht? Iedereen zichzelf laten zijn, de ruimte geven om te doen waarvoor hij of zij is aangenomen en op basis van authenticiteit en respect met elkaar communiceren. Dan kun je heel veel van elkaar hebben, geloof me. Ook kritiek! Als ik juist merk dat mensen onnatuurlijk gedrag gaan vertonen door op workshops aangeleerde zinnen te reproduceren, dan is dat voor mij juist het moment dat respect en authenticiteit begint te eroderen.

    MarcelGeplaatst op4:05 pm - mei 7, 2015

    Bedankt voor jouw reactie, Evert. In echt en oprecht contact zijn geen trucjes nodig, want daarin durven mensen zich kwetsbaar op te stellen. Voor kwetsbaar opstellen is wederzijds vertrouwen nodig en is kritiek overbodig. Dat vergt ook kennis over gedrag en brein en veel oefenen om jezelf niet over te geven aan je driften , maar ze leren herkennen en het arsenaal om keuzes te maken, te vergroten.

    Kortom, laten we afscheid nemen van de workshops met het aanleren van zinnen, maar leren onze keuzes te verruimen om dicht bij onze eigen waardes te blijven.

JeroenGeplaatst op9:33 am - mei 15, 2015

Evert, het is ook zo goed als een grote klucht.

Documenten en rapportages verzinnen omdat we te bang zijn gewoon te zeggen wat moet worden gezegd, leuk of niet leuk. Dicht bij jezelf komen maakt het allemaal wat makkelijker, dat zal iedere leidinggevende toch onderhand wel geleerd hebben.

Ik mis in bovenstaande het nut van de kritiek: het leest niet erg duidelijk maar willen we niet kritiek geven om iets ‘beter’ te maken. Mens of procedure/product? Onszelf, de andere, verzin het. De negatieve connotatie van kritiek is het eerste waar we vanaf moeten.

Sluit feitelijk ook naadloos aan op het gegeven dat we als mensen zaken moeilijker maken dan ze feitelijk zijn. De wereld waarin je van die geweldige workshops bijwoont en naar huis gaat en jezelf afvraagt wat je nu ook alweer hebt geleerd. Kennis van het brein is leuk, maar niet iedereen is psycholoog (en de facto: soms moet je een boodschap over brengen die niet leuk is maar soit, hoort erbij). De wereld is niet zwart wit, maar het helpt je wel deze zo te benaderen. Zo blijf je inderdaad dicht bij jezelf en dat maakt het voeren van dit type gesprek een stuk makkelijker.

Geef een reactie